Dù bạn là người đầu tư chứng khoán mới hay đã có kinh nghiệm thì có lẽ không còn xa lạ với thuật ngữ chứng khoán lưu ký. Vậy chứng khoán lưu ký là gì? Ý nghĩa và nguyên tắc của chứng khoán lưu ký như thế nào? Cách giao dịch ra sao? Hãy theo dõi bài viết bên dưới của daututaichinh.online nhé.
Chứng khoán lưu ký là gì?
Chứng khoán lưu ký hay còn gọi là lưu ký chứng khoán được hiểu là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến chứng khoán lưu ký.
Nói một cách khác chứng khoán lưu ký là chứng khoán có thể thực hiện các giao dịch trên thị trường chứng khoán. Chỉ có chứng khoán đã lưu ký mới có thể thực hiện các giao dịch trên thị trường chứng khoán. Ở đây, hệ thống lưu ký chứng khoán sẽ bao gồm có Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) và Thành viên lưu ký chứng khoán (gồm các công ty chứng khoán và các ngân hàng thương mại được cấp phép).
Chứng khoán sau khi được lưu ký sẽ ghi nhận vào tài khoản đứng tên nhà đầu tư. Từ đây, tài khoản nhà đầu tư sẽ được ghi tăng hoặc giảm mà không cần phải trao tay các giấy tờ, chứng chỉ chứng khoán.
Lưu ký chứng khoán dùng để làm gì?
Lưu ký chứng khoán dùng để:
- Lưu ký là điều kiện trước hết để chứng khoán có thể giao dịch trên thị trường thông qua Sở giao dịch.
- Giúp tiết kiệm chi phí in ấn các chứng chỉ chứng khoán, chi phí bảo quản, cất trữ.
- Giúp tráng tình trạng chứng khoán bị hư hỏng, thất lạc hoặc mất cắp.
- Đảm bảo tính thanh khoản nhanh, gia tăng vòng quay vốn trên thị trường nói chung, nhà đầu tư nói riêng.
- Nâng cao uy tín, an toàn cho các bên tham gia, song song đó giúp giảm thiểu rủi ro hoạt động của thị trường.
- Việc giao dịch gửi hoặc chuyển nhượng, hạch toán,… sẽ được thực hiện online trên điện thoại hoặc máy tính vô cùng tiện lợi.
Quá trình thực hiện chứng khoán lưu ký
Lưu ký chứng khoán khá đơn giản, chúng ta có thể thực hiện theo 4 bước sau:
- Bước 1: Mở tài khoản chứng khoán tại các công ty chứng khoán.
- Bước 2: Cung cấp hồ sơ/giấy tờ chứng minh quyền sở hữu chứng khoán của bạn cùng với các giấy tờ cá nhân khác cho nhân viên hỗ trợ.
- Bước 3: Sau khoảng 7 đến 10 ngày làm việc, bạn sẽ nhận được chứng từ ghi có hiệu lực từ VSD, Thành viên lưu ký sẽ hạch toán ghi tăng số chứng khoán tương ứng của bạn vào hệ thống. Hệ thống sẽ tự động gửi tin nhắn SMS thông báo cho bạn kết quả.
- Bước 4: Khách hàng có thể thực hiện mua bán, cầm cố bình thường thông qua sàn giao dịch một cách nhanh chóng, an toàn.
Tóm tắt quy trình lưu ký chứng khoán là gi?
Như vậy, chứng khoán lưu ký được hiểu là các mã cổ phiếu mà bạn đang sở hữu tại tài khoản chứng khoán của mình. Khi bạn thực hiện giao dịch thì thông tin thay đổi (tăng/giảm) sẽ được cập nhật chính xác trên tài khoản mà không cần bất kỳ một văn bản xác nhận trao đổi nào khác.
Chứng khoán chưa lưu ký có giao dịch được không?
Chứng khoán chưa lưu ký là các giấy tờ/sổ sách chứng minh quyền sở hữu cổ phần của khách hàng. Chính vì thế để giao dịch được, bạn cần thực hiện chuyển nhượng các giấy tờ này theo hai trường hợp sau:
- Trường hợp công ty đó chưa đăng ký lưu ký với VSD hay chưa phải là công ty đại chúng. Lúc này, bạn vẫn có thể thực hiện trao đổi, mua bán cổ phần chưa lên sàn được thông qua chính công ty này. Ngoài ra, giống như chứng khoán lưu ký, bạn sẽ được hưởng các quyền lợi như cổ tức hay quyền tham dự đại hội cổ đông.
- Trường hợp công ty đó đã đăng ký lưu ký với VSD và đã có mã chứng khoán. Khi đó, khách hàng sẽ không thể tự mua bán với nhau thông qua sổ cổ đông hay giấy tờ chứng minh quyền sở hữu cổ phần được. Lúc này, bắt buộc bạn phải thực hiện lưu ký số cổ phần đó để chuyển giấy tờ sang trạng thái chứng khoán đã lưu ký mới có thể giao dịch trên sàn chứng khoán.
Tại sao phải lưu ký chứng khoán?
Đây là việc hết sức quan trọng đối với việc giao dịch trên thị trường chứng khoán. Chúng ta sẽ điểm qua một số nguyên nhân như sau:
Độ an toàn
Chứng chỉ chứng khoán của nhà đầu tư có thể được cất giữ an toàn tại trung tâm lưu ký và có thể được ghi lại và xác nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên nhà đầu tư. Sẽ giảm nguy cơ cho hoạt động của thị trường.
Tiện ích và linh hoạt
Nó đem đến những tiện ích như tự động ghi tăng hoặc giảm khi giao dịch chứng khoán không cần phải trao tay chứng chỉ chứng khoán. Các giao dịch gửi hoặc rút chuyển nhượng, hạch toán, … Đều có thể làm được trên điện thoại hoặc máy tính vô cùng tiện lợi.
Tiết kiệm nhiều chi phí
Nó giúp tiết kiệm khoản chi in ấn chứng chỉ chứng khoán, bảo quản chứng chỉ chứng khoán. cũng như tránh sự hư hỏng, mất đi hoặc thất lạc chứng chỉ chứng khoán.
Tốc độ quay vốn nhanh
Đảm bảo thanh toán nhanh, góp phần tăng vòng quay vốn của thị trường và của nhà đầu tư.
Phí lưu ký chứng khoán
Chứng khoán đã lưu ký do doanh nghiệp chứng khoán quản lý trực tiếp trên cơ sở sự giám sát liên tục của trung tâm lưu ký, chính vì vậy ở đây lại phát sinh khoản phí để trung tâm quản lý số chứng khoán này và được gọi là phí lưu ký chứng khoán.
Như vậy phí lưu ký sẽ có 1 số đặc điểm:
- Là phí do trung tâm lưu ký thu qua doanh nghiệp chứng khoán.
- Phí lưu ký chỉ đánh vào các chứng khoán đã lưu ký, nếu như bạn có rất nhiều chứng khoán (như cổ đông lớn, cổ đông chiến lược, cổ đông nhà nước, cổ đông nội bộ gắn bó bền lâu với công ty).
- Phí lưu ký – phí để bảo hiểm tài sản: Đối với các cổ đông nhỏ lẻ đại chúng thì đây là 1 khoản phí phải trả để trung tâm rà soát kiểm tra các công ty chứng khoán thường nhật xem rằng họ đã quản lý đúng chưa.
- Phí lưu ký là một khoản phí phụ trong bộ máy các kiểu phí và thuế khi đầu tư chứng khoán, về cơ bản là khá thấp.
Một số lưu ý khi hoạt động lưu ký chứng khoán
- Chứng khoán bắt buộc phải được lưu ký trước khi muốn được giao dịch qua các sàn giao dịch của trung tâm giao dịch chứng khoán.
- Mỗi nhà đầu tư chỉ được phép mở một tài khoản lưu ký ứng với một thành viên.
- Khi mở tài khoản, các nhà đầu tư phải cung cấp đầy đủ địa chỉ liên lạc đầy đủ, chính xác và rõ ràng nhất để tránh những tình huống phức tạp phát sinh sau này.
- Kể cả đối với cổ phiếu vô danh, người đứng tên lưu ký chứng khoán phải thực sự chính là người chủ sở hữu chứng khoán đó.
- Dãy số seri của giấy tờ chứng chỉ chứng khoán cũng phải tương ứng với số seri của chủ sở hữu đã đăng ký quyền sở hữu tại tổ chức phát hành.
- Trong các trường hợp như giấy tờ chứng chỉ chứng khoán bị nhòe hay bị hỏng và không thể nhận diện được các thông tin cơ bản của nhà đầu tư sẽ bị từ chối thực hiện hoạt động này.
- Đối với những chứng chỉ chứng khoán bị giả mạo hay mất cắp sẽ bị tạm giữ và giao cho tổ chức phát hành chứng khoán đó hoặc các cơ quan có thẩm quyền để xử lý.
- Tổ chức được ủy quyền thay mặt người đồng sở hữu chứng khoán đã lưu ký nhận các quyền được hưởng từ tổ chức phát hành như lãi trái phiếu, cổ tức, cổ phiếu thưởng là trung tâm giao dịch chứng khoán.
Trên đây là bài viết có những kiến thức về chứng khoán lưu ký và những điều cần biết về khái niệm này. Mong bạn sẽ có được những kiến thông tin bổ ích để có thể bước vào lĩnh vực tài chính này. Chúc bạn thành công.
