Nhiều người chưa hiểu rõ về các khái niệm và thuật ngữ chuyên ngành trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. Trong đó, khái niệm thị trường tiền tệ gắn với sự phát triển kinh tế đang rất được chú ý. Vậy thị trường tiền tệ là gì? điều gì của thị trường đã thu hút các nhà đầu tư phát triển?
Thị Trường Tiền Tệ Là Gì?
Thị trường tiền tệ là thị trường ngắn hạn (dưới 1 năm), nơi diễn ra các hoạt động cung cầu về vốn ngắn hạn bao gồm vay ngân hàng, mua bán chứng khoán, chứng chỉ tiền gửi và tín phiếu kho bạc. Thuật ngữ “vốn ngắn hạn” dùng để chỉ các chứng có giá trị thời gian ngắn, rủi ro thấp và tính thanh khoản cao.
Thị trường tiền tệ bao gồm 5 thị trường con bao gồm: Thị trường tiền gửi, thị trường tín dụng, thị trường liên ngân hàng, thị trường mở và thị trường trái phiếu kho bạc
Đặc Điểm
Thị trường tiền tệ có những đặc điểm chính sau đây:
- Không có quy định cụ thể nào được áp dụng cho thị trường tiền tệ và nó không được quản lý bởi bất kỳ chính phủ hoặc tổ chức nào.
- Mang tính toàn cầu hoá, trong đó giao dịch quy mô quốc tế là phổ biến nhất.
- Tồn tại trong các phòng giao dịch tiền tệ, ngân hàng nhà nước và ngân hàng thương mại trên toàn thế giới
- Thị trường đóng vai trò là cầu nối giữa bên vay và bên cho vay, chẳng hạn như các ngân hàng thương mại.
- Chủ yếu thực hiện việc mua bán các công cụ tài chính có thời gian đáo hạn 1 năm hoặc luân chuyển vốn ngắn hạn.
- Các công cụ thị trường tiền tệ cung cấp một mức độ thanh khoản cao, cho phép các nhà đầu tư kiếm được lãi suất, tiền lãi và lợi nhuận.
- Quyền chọn kỳ hạn, đáo hạn, hoán đổi,.. là các nghiệp vụ cơ bản nhất của thị trường tiền tệ
Chức năng của thị trường tiền tệ
- Thị trường này được xem như là “sân chơi” cho các nhà đầu tư nhằm tạo điều kiện tài chính thuận lợi để phát triển, đơn giản hóa thanh toán quốc tế và lưu thông hàng hóa. Mục đích là cung cấp cho các cá nhân và tổ chức nhanh chóng điều chỉnh tình hình thanh khoản thực của họ thành số lượng tiền mong muốn.
- Là con đường vận động giúp doanh nghiệp thỏa mãn nhu cầu vốn ngắn hạn.
- Ngân hàng Trung ương điều tiết khối lượng tiền trong lưu thông bằng cách mua bán các chứng khoán ngắn hạn nhằm thực hiện các chính sách thắt chặt hoặc nới lỏng tiền tệ để kiểm soát lạm phát hoặc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
- Hỗ trợ ổn định hệ thống tài chính quốc gia
Phân loại thị trường tiền tệ
Căn cứ vào cơ cấu tổ chức
Dựa trên cơ cấu tổ chức của thị trường được chia làm hai cấp: thị trường tiền tệ sơ cấp và thị trường tiền tệ thứ cấp. Mô hình này là mô hình đại diện cho thị trường tiền tệ mới của Pháp sau cải cách thị trường vốn năm 1986.
- Thị trường tiền tệ sơ cấp: Là thị trường chuyên phát hành lần đầu các loại trái phiếu mới của các ngân hàng, công ty tài chính và chính phủ. Đây về việc xác định nguồn vốn của người phát hành trái phiếu và nguồn cung vốn của người mua trái phiếu.
- Thị trường tiền tệ thứ cấp: Là thị trường lớn chuyên tổ chức mua bán các loại trái phiếu đã phát hành trên thị trường sơ cấp. Thị trường tiền tệ thứ cấp mang hình thức chuyển hóa hình thái vốn. Những người nắm giữ vốn có hình thái hiện vật cụ thể, chẳng hạn như máy móc và vật từ ở nơi công ty phát hành trái phiếu, nhưng bây giờ họ yêu cầu vốn dưới dạng tiền.
Căn cứ theo công cụ nợ
Nếu căn cứ vào các loại công cụ tham gia trên thị trường sẽ bao gồm:
– Thị trường vay nợ ngắn hạn: Là thị trường vay nợ giữa các ngân hàng thương mại dưới sự điều hành của ngân hàng trung ương.
– Thị trường trái phiếu ngắn hạn và thị trường các loại chứng từ có giả ngắn hạn khác như: kỳ phiếu thương mại, khế ước giao hàng, tín phiếu của các công ty tài chính, chứng chỉ tiền gửi tiết kiệm, kỳ phiếu ngân hàng..
Các chủ thể Tham Gia Thị Trường Tiền Tệ
Các đối tượng tham gia bao gồm:
- Chính phủ: Tham gia với tư cách là nhà phát hành và quản lý.
- Ngân hàng trung ương: Tham gia để điều tiết thị trường.
- Ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính: Tham gia thị trường nhằm huy động vốn từ các cá nhân thông qua các gói tiền gửi tiết kiệm, phát hành và trao đổi giấy tờ có giá trị, chuyển hóa nguồn tiền thành vốn cho các doanh nghiệp và cá nhân thông qua cấp tín dụng.
- Doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế: Tham gia thị trường với tư cách là bên có nhu cầu về vốn kinh doanh
- Cá nhân, tổ chức đoàn thể xã hội: Tham gia trao đổi tiền tệ và các giấy tờ có giá trị hoặc vay vốn để đầu tư kinh doanh.
Các Công Cụ Lưu Thông Trên Thị Trường Tiền Tệ
Tín phiếu kho bạc
– Tín phiếu kho bạc (Treasure bills) là loại chứng khoán nợ ngắn hạn do chính phủ phát hành để giúp lưu thông tiền tệ, cân đối thu chi ngân sách, chống lạm phát, khuyến khích phát triển kinh tế.
– Đặc điểm : Loại tín phiếu này có thời hạn dưới một năm và trả lãi khi đáo hạn
Kỳ phiếu ngân hàng (Bank bill), Tín phiếu công ty tài chính, Chứng chỉ tiền gửi tiết kiệm.
– Loại chứng khoán do các ngân hàng thương mại và tổ chức tài chính phát hành để huy động tiền và cho vay rủi ro thấp với các kỳ hạn 3 tháng, 6 tháng, 9 tháng và 12 tháng.
– Đặc điểm: loại kỳ phiếu này là ít rủi ro và không chịu ảnh hưởng bởi biến động giá cả.
Giấy chấp nhận thanh toán của ngân hàng
Đây là giấy bảo đảm rằng một ngân hàng sẽ thanh toán vô điều kiện số tiền mà các nhà nhập khẩu còn thiếu các nhà xuất khẩu. Đến ngày đáo hạn nhà nhập khẩu sẽ trả cho ngân hàng số tiền ghi trên giấy cộng với một khoản phí. Nhà xuất khẩu không nhất thiết phải giữ giấy này cho tới khi đáo hạn mà có thể bán đi với giá chiết khấu để thu tiền trước. Lãi suất của công cụ này tương đối thấp do tính an toàn cao.
Các khoản vay liên ngân hàng
Theo quy định của ngân hàng trung ương, các tổ chức nhận tiền gửi phải có một tỷ lệ dự trữ bắt buộc để đáp ứng nhu cầu rút tiền của những người gửi tiền. Một số tổ chức có thể thừa dự trữ, một số khác lại thiếu.
Các tổ chức nhận tiền gửi có thể mua bán các khoản dự trữ này trên thị trường liên ngân hàng, bằng cách này có thể tối thiểu hóa được lượng tài sản có tính thanh khoản cao nhưng khả năng sinh lời thấp, như tín phiếu kho bạc.
Kỳ phiếu thương mại
Do doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phát hành, dùng thay thế cho giấy nợ trả cho các đơn vị hoặc cá nhân cung cấp hàng hóa hay dịch vụ cho doanh nghiệp. Trong thương phiếu có quy định thời hạn trả nợ và lãi suất đến kỳ hạn sẽ được đơn vị trả cả vốn lẫn lãi.
Bài viết trên đây là cung cấp cho các bạn về thị trường tiền tệ là gì? Cũng như chức năng và công cụ của thị trường vốn thu hút các nhà đầu tư. Hy vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với bạn trong quá trình tìm hiểu và đầu tư tài chính.
